10 คำตอบ วิเคราะห์เทรนด์การตลาดร้านอาหาร หลังสถานการณ์โควิด-19

เป็นบทวิเคราะห์Marketing Trend Analysis โดย อ.จั้ม Marketing Indeed อาจารย์จั้มเป็นผู้จัดการอาวุโส แผนกการตลาด ของเซ็นทรัล (CPN) ปัจจุบันดูแลเซ็นทรัลภูเก็ต บทความนี้กลั่นมาจากประสบการณ์ที่อยู่ในสายการตลาดมายาวนาน เป็นประโยชน์สำหรับเพื่อน ๆ ผู้ประกอบการร้านอาหารในการเตรียมพร้อมลุยธุรกิจหลักโควิด-19 จากไป จะมีประเด็นอะไรบ้าง ติดตามกัน

จากครั้งที่แล้ว ที่ผมเขียนบทความ 10 คำถาม การวิเคราะห์เทรนด์การตลาด ซึ่งสามารถประยุกต์ใช้ได้กับทุกธุรกิจ (ติดตามอ่านย้อนหลังได้ที่เพจ Marketing Indeed) บทความนี้ต่อเนื่องตามมาเป็นการยกตัวอย่างเพื่อตอบคำถามข้อสงสัย แต่ในการตอบต้องใช้เคสธุรกิจจริงประกอบ เพราะว่าแต่ละธุรกิจ เทรนด์/แนวโน้มไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม ตลาด การแข่งขัน ลูกค้า ผู้บริโภค และตัวบริษัทเอง

ข้อสำคัญของการตอบคือ การประเมินว่า เทรนด์/แนวโน้มนั้น เป็นบวก (+) หรือเป็นลบ (-) หรือมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ต่อธุรกิจของเราพร้อมเหตุผลประกอบ และหาแนวทาง/ทิศทางในการทำตลาด (Strategic Marketing Direction) สำหรับกำหนดแผนดำเนินการที่เหมาะสม (Action Plan) ต่อไป

ปกติจะทำแผนล่วงหน้าหลายเดือนเพื่อเตรียมตัว แต่จากสถานการณ์ Covid-19 ทำให้ทุกธุรกิจ ต้องประเมินเทรนด์ใหม่ กำหนดทิศทางใหม่ และแผนดำเนินการใหม่ เพื่อให้ธุรกิจอยู่รอดได้

ผมจึงขอยกตัวอย่าง “ธุรกิจร้านอาหาร” ในการตอบคำถาม ดังนี้ครับ

1. ใน 1 ปีข้างหน้า เศรษฐกิจประเทศจะเป็นอย่างไร เทียบกับปีนี้ ดีขึ้น ทรงตัว หรือไม่ดี ???

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 เศรษฐกิจไม่ดีมาก ๆ ประเมินเป็นลบ
• เหตุผล > Covid-19 ทำให้เศรษฐกิจทั่วโลกเกิดปัญหา และจะเป็นปัญหาระยะยาว กว่าจะฟื้นตัว กลับมาปกติอย่างเร็วน่าจะปลายปี 2563 หรือนานกว่านั้น
• แนวทาง > จากสถานการณ์ Covid-19 แนวทางของร้านอาหารคือ

1. ปรับตัวมาเน้น Food Delivery มากขึ้น
2. จัดทำโปรโมชั่นแรงๆ เพื่อสร้างยอดขาย
3. พัฒนาเมนู เน้นแนวสุขภาพ

• Action Plan > กำหนดช่วงเวลาที่จะลงมือทำตามแต่ละหัวข้อ ต้องทำได้จริง และมีการวัดผลเพื่อปรับปรุงแก้ไขเสมอ

* Action Plan ของแต่ละข้อ ให้กำหนดตามแนวทางเสมอครับ

2. ใน 1 ปีข้างหน้า ธุรกิจที่เราทำอยู่ ยังเป็นที่นิยมของสังคม ผู้คน ลูกค้า ผู้บริโภคหรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 ธุรกิจร้านอาหารยังเป็นที่นิยม ประเมินเป็นบวก แต่จะนิยมสั่งอาหารมาทาน (Food Delivery) มากกว่าทานที่ร้านอาหาร
• เหตุผล > ผู้บริโภคยังมีแนวโน้มไม่ทำอาหารทานเอง ยังคงนิยมบริโภคจากร้านอาหาร แต่จากสถานการณ์ Covid-19 ที่อาจรุนแรงขึ้น กระแส Food Delivery จะมาแรง
• แนวทาง > เน้น Food Delivery

3. ใน 1 ปีข้างหน้า ธุรกิจของเรา สินค้า/บริการของเรา จะถูกแทนที่ด้วยธุรกิจใหม่หรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 ธุรกิจร้านอาหารที่มีแต่หน้าร้าน อาจถูกแทนที่ ประเมินเป็นลบ แต่ธุรกิจร้านอาหารที่มี Food Delivery ด้วย ประเมินเป็นบวก
• เหตุผล > Covid-19 ทำให้ผู้บริโภคตื่นตระหนก ไม่ออกไปทานร้านอาหารข้างนอก แต่จะเน้นสั่ง Food Delivery แทน
• แนวทาง > เน้น Food Delivery และปรับโมเดลธุรกิจ หากมีหน้าร้าน ให้เน้นเป็น Hub กระจายสินค้าและสร้างภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือจากการมีหน้าร้านเป็นหลักแหล่ง

4. ใน 1 ปีข้างหน้า ตลาดเป้าหมาย ลูกค้า ผู้บริโภค จะขยายตัว ทรงตัว หรือหดตัว

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 ตลาดร้านอาหารแนว Food Delivery จะขยายตัว ประเมินเป็นบวก
• เหตุผล > จาก Covid-19 ผู้บริโภคจะเน้นสั่งอาหารมาทานที่บ้าน มากกว่าทำอาหารเอง
• แนวทาง > เน้น Food Delivery

5. ใน 1 ปีข้างหน้า ตลาดที่เราแข่งขันอยู่ จะรุนแรงหรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > การแข่งขันจะรุนแรง ประเมินเป็นลบ
• เหตุผล > ปี 2563 ตลาดธุรกิจร้านอาหาร Food Delvivery จะขยายตัว ตามเทรนด์ความนิยมของผู้บริโภค และจะมีคู่แข่งเกิดขึ้นอีกมาก ทั้งรายใหญ่และรายเล็ก
• แนวทาง > สร้างธุรกิจร้านอาหารให้มีความแตกต่าง ทั้งสินค้าและการบริการ และเน้นโปรโมชั่นอย่างต่อเนื่อง

6. ใน 1 ปีข้างหน้า กำลังซื้อของตลาดเป้าหมาย จะดีขึ้น ทรงตัว หรือไม่ดี

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 กำลังซื้อจะไม่ดี ประเมินเป็นลบ
• เหตุผล > Covid-19 ทำให้กำลังซื้อน้อยลง เพราะเศรษฐกิจไม่ดี
• แนวทาง > เน้นโปรโมชั่นแรงๆ กระตุ้นยอดขายอย่างต่อเนื่อง

7. ใน 1 ปีข้างหน้า ความต้องการของกลุ่มเป้าหมายจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > ในปี 2563 ความต้องการจะเปลี่ยนเป็น Food Delivery มากขึ้น และแนวอาหารจะเปลี่ยนเป็นแนวเพื่อสุขภาพมากขึ้น
• เหตุผล > Covid-19 ทำให้ตื่นตระหนก ไม่กล้าทานอาหารที่ร้านอาหาร และหากรู้/เชื่อว่า อาหารอะไรดีกับสุขภาพ ป้องกันเชื้อโรคได้ ก็จะนิยมมาก
• แนวทาง > เน้น Food Delivery และอาหารสุขภาพ ทำให้สุขภาพแข็งแรง

8. ใน 1 ปีข้างหน้า พฤติกรรมการซื้อของกลุ่มเป้าหมายจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > ปี 2563 พฤติกรรมการซื้อจะเปลี่ยนเป็นสั่งอาหารผ่านมือถือ ทั้งแอพและ Social Media
• เหตุผล > พฤติกรรมผู้บริโภคที่เน้น Food Delivery และการใช้ชีวิตแบบ Digital Life & Social Media นิยมสั่งซื้อผ่านมือถือ
• แนวทาง > มีระบบการสั่งซื้อผ่านแอพและ Social Media

9. ใน 1 ปีข้างหน้า พฤติกรรมการบริโภคสื่อของกลุ่มเป้าหมายจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่

• การประเมินเทรนด์ > การบริโภคสื่อจะไม่เปลี่ยนไปมากนักจากปีที่แล้ว เน้นสื่อบนมือถือ โดยเฉพาะ Social Media
• เหตุผล > ความนิยม Social Media จะมากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะจากคนรุ่นใหม่ ที่เติบโตมาบนโลกยุค Digital
• แนวทาง > เน้นการสื่อสารการตลาด Online / Social Media ช่องทางที่เข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย เช่น FB, IG, Line, Youtube และ Google เป็นต้น

10. ใน 1 ปีข้างหน้า จะมีปัจจัยสำคัญอื่นๆ ที่มีผลกระทบต่อตลาดและธุรกิจของเราหรือไม่ ถ้ามีคืออะไร

• การประเมินเทรนด์ > มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดปัจจัยเชิงลบในปี 2563 นอกจาก Covid-19 อีก
• เหตุผล > ตอนนี้ ปัจจัยลบที่ควบคุมไม่ได้ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและมากมาย
• แนวทาง > ปี 2563 ธุรกิจต้องควบคุมค่าใช้จ่ายให้ดี รักษาสภาพคล่องทางเงินสด และเตรียมแผนฉุกเฉินสำรองเสมอ สำหรับเตรียมรับมือกับสถานการณ์ที่แย่ที่สุด

*** แนวทางที่ผมตอบมาทั้งหมด เป็นตัวอย่างจากข้อมูล ประสบการณ์ และไอเดียของผมนะครับ เป็นแนวทางที่คาดว่า น่าจะดีที่สุด อาจจะถูกหรือผิด ไม่มีใครทราบได้ ต้องลองลงมือทำ เรียนรู้ และปรับตัวเสมอครับ

*** ทุกท่านลองฝึกคิดและเขียนคำตอบด้วยตนเองนะครับ แล้วจะพบแนวทางการทำธุรกิจและการตลาดที่น่าจะดีที่สุดครับ

# สุดท้าย ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อทุกท่านนะครับ โดยผมเขียนจากความคิดและประสบการณ์การทำงานด้านการตลาดมากว่า 15 ปี

# ปัจจุบัน ผมทำงาน ตำแหน่งผู้จัดการอาวุโส แผนกการตลาด ที่เซ็นทรัล ภูเก็ต (CPN) บทความที่เขียนนี้ ไม่นั่งเทียน เขียนมั่วแน่นอนครับ ^^